Langdurig zitten heeft negatieve gevolgen op je gezondheid, zo neemt de bloedcirculatie af, wordt de stofwisseling vertraagd en neemt de belasting op de spieren toe. Maar ook kun je snel last krijgen van nek- en rugklachten en hoofdpijn. Langdurig zitten kan tevens nadelige gevolgen hebben op de productiviteit. Onderzoek toont zelfs aan dat de kans groter wordt dat je vroegtijdig sterft wanneer je langdurig zit. Gelukkig kunnen we veel doen om onze zitpositie te verbeteren, waardoor de negatieve gevolgen van het langdurig zitten significant afnemen.
Sterker nog, uit onderzoek van de Kuopio universiteit in Finland is zelfs gebleken dat studenten in het algemeen hogere punten halen wanneer ze gebruik maken van een ergonomische stoel en bureau. Hierbij heeft één groep studenten gestudeerd met een onverantwoorde stoel en bureau (rechter resultaten in de tabel) en een andere groep studenten heeft gestudeerd met een verantwoorde stoel en bureau (linker resultaten in de tabel).
Hierbij is te zien dat cijfers van de groep studenten uit de linkerkolom (degenen die op een goede stoel hebben gezeten) duidelijk hoger zijn dan de studenten op een verkeerde stoel. Kortom, een goede stoel maakt een enorm verschil! In deze blog gaan we het hebben over de zadelkruk. Wat zijn de voordelen van een zadelkruk bij langdurig zitten? Waar moet je op letten wanneer je er eentje aanschaft? En hoe zit je correct op een zadelkruk? We leggen het allemaal uit!
Inhoudsopgave
1. Wat is een zadelkruk?
Wanneer je denk aan een ergonomische stoel, denk je misschien aan een moderne strakke stoel met armleuningen en eindeloze verstelmogelijkheden met een Italiaans design. Veel mensen zullen waarschijnlijk niet meteen denken aan een zadelkruk.
Een zadelkruk is, zoals de naam al zegt, een kruk met een zitting in de vorm van een zadel zoals je die ook bij het paardrijden ziet. De moderne zadelkruk is vaak uitgerust met een voetkruis met zwenkwieltjes en een gasveer waarmee je de hoogte van de zitting kunt aanpassen.
Een ander verschil tussen een reguliere bureaustoel en een zadelkruk is de zithoogte. Met een zadelkruk zit je in het algemeen zo'n 25 cm hoger dan met een reguliere bureaustoel. Hierdoor is de hoek bij de knieën en heupen ongeveer 135° (in plaats van de 90° bij reguliere bureaustoelen). Deze manier van zitten brengt veel voordelen met zich mee!
2. Types zadelkrukken
Zadelstoelen, kapperskrukken, tabourets, zadelkrukken, split-zit zadelkrukken, er zijn veel benamingen van de zadelkruk en iedere variant heeft zijn eigen specifieke voor- en nadelen.
Reguliere zadelkruk
De reguliere zadelkruk is de bekendste variant van de zadelkruk. Hierbij heeft de stoel de vorm van een paardenzadel dat zorgt voor een natuurlijke kanteling van het bekken. Hierdoor is het gemakkelijker om rechtop te zitten. Deze zadels zijn niet te vergelijken met een fietszadel.
In het zadel van een reguliere zadelkruk zitten vaak nog steeds wat verschillen die wat lastiger te zien zijn op een afbeelding. Zo zijn de afmetingen van het zadel vaak erg verschillend en kan het zadel aan de voorzijde verder of minder ver omhoog staan. Later vertellen we hier meer over!
Tabouret
Een tabouret lijkt veel op een zadelkruk, maar heeft geen zadel als zitting. In plaats daarvan maakt een tabouret gebruik van een vlakke zitting die in het algemeen minder ergonomische voordelen heeft dan een zadelzitting. Alhoewel het nog steeds erg makkelijk is om jezelf te bewegen tijdens het werk, gaat onze voorkeur in het algemeen uit naar een zadelkruk. Echter zijn er ook mensen die een tabouret boven een zadelkruk verkiezen.
Split-zit zadelkruk
De voordelen van een zadelkruk
De voordelen van een zadelkruk voor op kantoor, in de massagepraktijk, tandartspraktijk of bij een kapperszaak zijn eindeloos. Maar de belangrijkste voordelen zijn:
- Een verbeterde lymfe- en bloedcirculatie doordat je meer beweegt
- Verbetert je zithouding en versterkt de spieren
- Vermindert rug-, nek- en schouderklachten
- Verbeterde gezondheid bij de genitale gebieden van het lichaam
- Zorgt voor een actieve zithouding en verhoogt productiviteit
Verbeterde lymfe- en bloedcirculatie
Slecht ontworpen stoelen, onderuitgezakt zitten, strakke kleding en langdurig zitten zonder op te staan kunnen de lymfe- en bloedcirulatie verstoren. Dat kan leiden tot gezondheidsproblemen en het kan je overdag een moe gevoel geven.
Voordat we hier dieper op ingaan, is het eerst belangrijk om te weten wat het lymfestelsel is. Het lymfestelsel is naast je bloedvatenstelsel een tweede vaatstelsel in je lichaam. Het is een afvoerend systeem wat ervoor zorgt dat afvalstoffen uit het lichaam worden verwijderd. Lymfeklieren bevatten ook witte bloedcellen die infecties helpen bestrijden.
Een split-zit zadelkruk met een opening in het midden van de zitting kan de bloedsomloop extra doen activeren en de lymfestroom verbeteren, doordat de druk in de dijen, de billen, het genitale gebied, de onderrug en de onderste ledematen wordt verlicht.
Naast het zitten op een zadelkruk, kan het ook helpen om losse kleding te dragen. Te strakke kleding (en zelfs een te strakke riem!) kan de lymfestroom doen verstoren.
Verbeterde zithouding en sterkere spieren
Wanneer je zit op een zadelkruk, wijzen de dijen naar beneden in een hoek van ongeveer 45 graden. Het bekken wordt hierbij naar voren gekanteld en de onderrug neemt automatisch de natuurlijke curve aan. De spanning op de onderrug vermindert hierdoor. De circulatie in de onderrug verbetert, waardoor de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de spieren toeneemt.
Omdat je bij een zadelkruk vaak geen gebruik maakt van armsteunen en een rugleuning, moet je wel actief zitten. Je spieren werken hierdoor ongemerkt hard als je op een zadelkruk zit om jezelf te kunnen stabiliseren. Je spieren wennen hieraan, doordat ze sterker worden. Deze actieve zit is van groot belang om beter en gezonder te zitten en klachten in de rug, schouders en nek te verminderen. Een passieve, onderuitgezakte zit is verleden tijd.
Vermindert rug, nek en schouderklachten
Doordat je zithouding verbetert door het zitten op een zadelkruk, zullen rug-, nek- en schouderklachten afnemen. De verbeterde zithouding verlaagt de spierspanning in de onderrug en vermindert de druk op de wervelklom. Hierdoor neemt de pijn in de onderrug snel af. Doordat de spanning in de onderrug afneemt en de houding actiever wordt, neemt de spanning in de bovenrug en de nek ook af. Geef je spieren wel even de tijd om aan te wennen, zeker als je gewend bent op een normale stoel te zitten met een vlakke zitting. Je spieren moeten hard werken voor deze actieve houding en zijn dat wellicht niet (meer) gewend.
Schouderklachten komen regelmatig voor bij zittende beroepen, met name als je veel moet reiken. Hoe verder je van je af werkt, hoe meer belasting op de schouders. Bijvoorbeeld tandartsen of schoonheidsspecialisten kunnen hier last van hebben. Maar ook als masseur, met name als je regelmatig zittend werkt, is dit iets om op te letten. Een zadelkruk zorgt ervoor dat je dichter bij je cliënt kan komen en minder ver hoeft te reiken. De belasting van de schouders is hierdoor duidelijk lager waardoor er minder snel schouderklachten zullen optreden.
Verbetert de gezondheid in de genitale gebieden
Met name bij het gebruik van een split-zit zadelkruk zijn de voordelen voor de gezondheid bij de genitale gebieden het grootst.
Gezondheid genitale gebieden voor mannen
Ongeveer 50% van de volwassenen mannen in Europa lijdt periodiek aan een vorm van een seksuele stoornis en dit aantal neemt snel toe. Langdurig zitten wordt vaak als een oorzaak hiervan gezien. Niet gek ook, want we zitten tenslotte bovenop onze geslachtsdelen en daarmee is het logisch dat zitten grote invloed heeft op de bloedcirculatie, zenuwfunctie en het metabolisme van onze geslachtsorganen.
Als je als man je bekken met een reguliere zadelkruk naar voren kantelt, neemt de druk op de geslachtsorganen toe, wat niet prettig is. Door het gebruik van een split-zit zadelkruk, is de druk op het mannelijke geslachtsorgaan niet aanwezig, terwijl dat wel het geval is bij een zadelkruk die geen gespleten zitting heeft. Door het gebruik van een split-zit zadelkruk, kunnen mannen dus moeiteloos het bekken naar voren kantelen zonder dat dit pijn doet in de genitale gebieden.
Gezondheid genitale gebieden bij vrouwen
Als we specifiek naar vrouwen kijken, heeft een split-zit zadelkruk ook positieve effecten op de gezondheid bij de genitale gebieden. Het gat in het midden van een split-zit zadelkruk haalt de druk van de bekkenbodem en de vulva af en vermindert de druk op de binnenkant van het bekken.
De gespleten zitting zelf zorgt voor meer ventilatie in het genitale gebied, waardoor de temperatuur en kans op infecties afneemt. Ook zorgt de gespleten zitting ervoor dat de endeldarm normaal kan functioneren. Hierdoor neemt de druk van de endeldarm tegen de baarmoeder en het vrouwelijk geslachtsorgaan af.
Een betere zithouding en verhoogde productiviteit
Heb je ooit geprobeerd om onderuit gezakt te zitten op een zadelkruk? Het is simpelweg niet mogelijk! Op een zadelkruk wordt je gedwongen rechtop te zitten en een actieve houding aan te nemen. Dit heeft alleen maar positieve effecten op je productiviteit!
Wat is een goede zadelkruk?
Net als met massagetafels, kom je er al snel achter dat de prijs van een zadelkruk enorm kan verschillen, van 30 euro tot 300+ euro. Als je dan online kijkt, zien de afbeeldingen van beide zadelkrukken - ondanks het prijsverschil - er nagenoeg hetzelfde uit. Echter is het verschil in kwaliteit, comfort en functionaliteit enorm door het verschil in materialen dat is gebruikt.
Bij het kopen van een zadelkruk zijn er een aantal factoren waar je rekening mee moet houden:
- Kwaliteit van het zadel
- Het voetkruis
- De wieltjes
- De hoogte van de zadelkruk
- Wel of geen kantelmechanisme
- Wel of geen rugleuning
De kwaliteit van het zadel
De kwaliteit van het zadel van een zadelkruk wordt door meerdere factoren beïnvloed. Zo heeft dit te maken met de dikte van het schuim en de kwaliteit van het schuim dat is gebruikt. Maar ook met de afmetingen van het zadel, het type zadel (zoals eerder besproken) en de stoffering.
Dikte van de schuimvulling
Het is niet zo dat een dikkere vulling van het zadel automatisch betekent dat de zadelkruk van hogere kwaliteit is en comfortabeler is. Alhoewel de dikte een belangrijke factor voor comfort is, is het vele malen belangrijker om te kijken naar de kwaliteit van het schuim dat wordt gebruikt. Het grote nadeel is dat er geen standaarden zijn die iets zinnigs zeggen over de kwaliteit van het schuim en is prijs en garantie vaak de enige factor die hier iets over kunnen vertellen.
Afmetingen van het zadel
De afmetingen van het zadel heeft veel te maken met de persoonlijke voorkeur. Mannen geven vaker voorkeur aan een breder zadel van zo'n 45 cm, terwijl vrouwen neigen te kiezen voor een smaller zadel van 35 cm.
Stoffering van het zadel
Als je een beroep hebt waarbij je intensief gebruikt maakt van de zadelkruk (zoals kappers of tandartsen), dan ben je vast bekend met het probleem dat de stoffering kan scheuren. Zeker bij goedkopere zadelkrukken zie je terug dat de stoffering minder elastisch is, waardoor deze dus makkelijker gaat scheuren en minder goed tegen een stootje kan. Ook is het fijn als de stoffering prettig aanvoelt voor extra comfort.
Er is een makkelijke manier om de kwaliteit van de stoffering te achterhalen:
- Knijp in de stoffering van de massagetafel en draai de stoffering een kwartslag.
- Laat los en kijk hoe de stoffering eruitziet. In de perfecte situatie is de stoffering snel weer terug in zijn oorspronkelijke positie en zie je er niets meer van.
Voor de stoffering van je zadelkruk wordt vaak gekozen voor een van de volgende twee soorten kunstleer:
- Pvc-vinyl-leer - Dit materiaal wordt in het algemeen als goedkoper beschouwd, omdat het minder prettig aanvoelt en minder duurzaam is.
- PU-leer - Dit materiaal is gewoonlijk iets duurder en wordt vaak als een luxere stoffering beschouwd. Ook vanuit een milieuoogpunt is dit type stoffering beter, omdat er geen gebruik wordt gemaakt van chloride tijdens de productie. Daarnaast is PU-leer vaak makkelijker schoon te houden en voelt het zachter en comfortabeler op de huid aan dan pvc-vinyl-leer. Echter zitten er ook weer veel verschillen in kwaliteit van PU-leer.
Het voetkruis
Als we kijken naar het voetkruis, zijn er eigenlijk twee dingen waar je rekening mee moet houden: het materiaal en de doorsnede.
Het materiaal van het voetkruis
Het voetkruis van een zadelkruk is doorgaans gemaakt van kunststof of aluminium. Een kunststof voetkruis is in het algemeen een stuk goedkoper, maar is iets minder duurzaam en lastiger schoon te houden. Een aluminium voetkruis is duurzamer en is goed schoon te houden. Beide types voetkruizen zijn gevoelig voor krasjes, maar een aluminium voetkruis blijft er wel voor een langere tijd degelijk uitzien. Qua stabiliteit zijn er eigenlijk geen verschillen tussen beide materialen.
De doorsnede van het voetkruis
De doorsnede van het voetkruis is een belangrijke factor in het kiezen van een zadelkruk. Echter zit je hier vaak met een dilemma. Aan de ene kant is een groter voetkruis in het algemeen een stuk stabieler, maar aan de andere kant zorgt het voor minder mobiliteit en flexibiliteit.
Als je bijvoorbeeld een kapper, tandarts of masseur bent is het prettig om dicht bij de behandelstoel of massagetafel te kunnen komen. Bij een zadelkruk met een groot voetkruis is dat lastiger, omdat het voetkruis dan tegen de stoel of tafel zal botsen. Als je een zadelkruk echter als bureaustoel wilt gebruiken of bij een werktafel, dan maakt dit minder uit en kan je beter voor een groot voetkruis kiezen. Daarnaast is een groter voetkruis ook fijn als je op een tapijt werkt. Bij een kleiner voetkruis, willen de wieltjes zich nog wel eens in het tapijt ingraven waardoor je niet kunt bewegen.
De wielen
Er zijn verschillende soorten wielen voor een zadelkruk. De meest voorkomende wielen zijn kunststof wielen waarin je een hardere en een zachtere variant hebt. In de kappersbranche wordt er voor duidelijke redenen vaak gekozen voor bokwielen of speciale wielen waar geen haren tussen komen.
De hoogte van een zadelkruk
Zadelkrukken zijn vrijwel altijd in hoogte te verstellen, maar er zit veel verschil in de range waarin deze te verstellen zijn. Dit heeft te maken met de gasveer. Zo zijn er zadelkrukken die instelbaar zijn tussen de 45 cm en 65 cm, 55 cm en 75 cm en tussen de 65 cm en 85 cm.
Zoals eerder besproken, zit je bij een zadelkruk een stuk hoger dan bij een reguliere bureaustoel. Je bovenbenen staan namelijk schuin naar beneden (in een hoek van 135 tot 150° ten opzichte van je bovenlichaam). Let bij je keuze dus goed op je eigen lengte, maar ook op de breedte van het zadel. Echter is het ook van belang om te kijken naar de hoogte van je werkplek, want er is ruimte voor wat speling.
Wel of geen kantelmechanisme
Wel of geen rugleuning
In principe is een rugleuning op een zadelkruk niet nodig. Vanuit nature neem je namelijk een actieve houding aan op een zadelkruk, waardoor je rug automatisch recht staat. Echter kan het zijn dat je spieren in je rug nog niet goed genoeg zijn getraind, waardoor het naar verloop van tijd vervelend kan worden.
In dat geval kan een rugleuning toch net dat beetje extra ondersteuning bieden wat je nodig hebt. Een brede rugleuning biedt meer ondersteuning, maar beperkt je vrijheid. Een smalle rugleuning geeft je meer vrijheid, maar ondersteunt minder. Het is dus maar net wat je voorkeur heeft. Vaak zijn rugleuningen in hoogte verstelbaar en kantelbaar.
5. De juiste zithouding op een zadelkruk
Zoals eerder besproken, is het bij een zadelkruk belangrijk dat je de juiste zithoogte hebt, waarbij er een hoek van zo'n 135 graden ontstaat tussen je bovenlichaam en je bovenbenen en dat je voeten plat op de grond staan. Op de afbeelding kun je zien dat je bij een zadelkruk net wat hoger zit dan op een reguliere stoel, dus het vergt misschien wat aanpassingen aan je werkplek.
Als je een zadelkruk met kantelfunctie hebt, kun je de hoek van de zitting nog een beetje verstellen voor optimaal comfort. Hier zijn niet echt regels voor en dit heeft veel te maken met persoonlijke voorkeur.
6. Veelgestelde vragen over zadelkrukken
Welke zadelkruk past bij mij?
Welke zadelkruk bij je past, heeft met verschillende factoren te maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan je eigen lengte, waarvoor je hem gaat gebruiken of je een man of een vrouw bent en je persoonlijke voorkeur. Als je wat korter bent, wil je een zadelkruk hebben die ook wat lager in hoogte is te verstellen voor de optimale zithouding. Maar denk ook aan de hoogte van je werkplek of bureau. Ook voor mannen en vrouwen zijn er verschillen in wensen.
Helpt een zadelkruk bij rugklachten?
Ja, een zadelkruk kan helpen bij rugklachten. Op de voorwaarde dat je zadelkruk op de juiste manier gebruikt! Met de juiste zithouding neemt de druk op je onderrug namelijk af, waardoor automatisch de druk op de bovenrug en je schouders ook wordt verminderd. Let hierbij wel op dat er dus een hoek van ongeveer 135 graden tussen je bovenlichaam en je bovenbeen is. En geef je spieren de tijd om aan deze nieuwe houding te wennen.
Welke hoogte is nodig voor een zadelkruk?
Dat hangt af van je eigen lengte en de hoogte van je werkplek. Voor een goede zithouding moet er een hoek van ongeveer 135 graden tussen je bovenlichaam en je bovenbenen zijn. Hierdoor zit je automatisch wel een stukje hoger dan bij een reguliere bureaustoel.
Waar moet je op letten bij het kopen van een zadelkruk?
Als je een zadelkruk gaat kopen, moet je op verschillende dingen letten. Denk hierbij aan de materialen die worden gebruikt, de afmetingen van het zadel, de vorm van het zadel, de wieltjes, de dikte van het zadel en de aanwezigheid van een rugleuning of kantelfunctie.
Kan je een zadelkruk als bureaustoel gebruiken?
Ja, dat kan zeker! Let er hier wel bij op dat je met een zadelkruk wat hoger moet zitten voor een optimale werkhouding. Het kan dus zijn dat je bureau in dit geval te laag is. Veel mensen beweren dat hun productiviteit significant is toegenomen sinds ze gebruik maken van een zadelkruk tijdens het werk op kantoor.
